Regionmonitor լրատվամիջոցը 44-օրյա պատերազմից հետո Հվ. Կովկասում Թուրքիայի քաղաքականության, նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի վարած արտաքին քաղաքականության, ինչպես նաև այլ հարցերի վերաբերյալ զրուցել է ռուս քաղաքագետ Նիկոլայ Սիլաևի հետ։
Թուրքիան շարունակում է ամրապնդել իր ազդեցությունը Հարավային Կովկասում՝ հատկապես 44-օրյա պատերազմից հետո: Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք տպավորություն չի ստեղծվում, որ Թուրքիան փորձում է տնտեսական և ռազմական ներկայություն ապահովել այն շրջաններում, որոնք Մոսկվայի ազդեցության գոտում են:
Կարծում եմ այստեղ խնդիրը ոչ թե ազդեցության գոտիների, այլ այն ռազմավարության մասին է, որը վարում է Թուրքիան: Ռուսաստանը չի հավակնում ազդեցության գոտիներին, Ռուսաստանը խոսում է անվտանգության անբաժանելիության մասին։ Այս համատեքստում Թուրքիայի դիրքորոշումը քննադատության է ենթարկվում, քանի որ նրա միջամտությունը տարածաշրջանային երկարաժամկետ հակամարտությանը և կողմերից մեկին լայնածավալ ռազմական օգնության տրամադրումը հնարավորություն չեն տալիս Անկարային միջնորդ կամ տարածաշրջանային անվտանգության հուսալի երաշխավոր դիտարկել:
Ինչ վերաբերում է տնտեսական ներթափանցմանը, ապա Թուրքիան ամենախոշոր ներդրողը չէ Հարավային Կովկասում և տեսանելի ապագայում քիչ հավանական է, որ լինի։ Ես չէի գերագնահատի Թուրքիայի տնտեսության դինամիզմը և դրա տեխնոլոգիական մակարդակը։ Ռուսաստանն ու Թուրքիան ամբողջովին տարբեր քաշային կատեգորիաներում են։ Ինձ մոտ տպավորություն է ստեղծվում, որ թուրքական կողմն ամեն ինչ հիանալի հասկանում է: Չնայած Անկարան օգտվում է բոլոր հնարավորություններից, որոնք ընձեռում է միջազգային իրավիճակը:
Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք Էրդողանն այս նախաձեռնություններով (Պուտինի ու Զելենսկու միջև հանդիպում կազմակերպելու առաջարկ) փորձում է բարձրացնել սեփական հեղինակությունը միջազգային հարթակում:
Կարծում եմ, որ նա բարձրացնում է հեղինակությունը իր իսկ կողմնակիցների շրջանում, բայց այստեղ կա մեկ խնդիր: Նախ եկեք հիշենք, թե ինչպես էին զարգանում իրադարձությունները վերջին 20 տարիների ընթացքում: 2002թ.-ին Էրդողանն եկավ իշխանության: Նրա գլխավորած չափավոր իսլամիստական կուսակցությունը եկավ իշխանության և կարողացավ պահել այն: Նա սկսեց իրականացնել տնտեսական բարեփոխումներ, ինչի շնորհիվ Թուրքիայում գրանցվեց տնտեսական աճ: Այնուհետև Էրդողանի գլխավորությամբ Թուրքիան փորձեց անդամագրվել Եվրամիությանը և շահել ԱՄՆ-ի վստահությունը, որը ի դեմս Թուրքիայի տեսնում էր լիբերալ իսլամի օրինակ ամբողջ Մերձավոր Արևելքի համար:
Սակայն պարզվեց, որ Թուրքիային թույլ չտվեցին անդամագրվել Եվրամիությանն, ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունները վատացան, այն բանից հետո, երբ Վաշինգտոնը ռազմական գործողություն սկսեց Իրաքում, որը աջակցություն չգտավ Թուրքիայի կողմից: Ակտիվացավ քրդական հիմնախնդիրը, չնայած նրան, որ Էրդողանը ձեռնարկեց շատ քայլեր, քրդերի հետ հաշտվելու համար: Նույնիսկ ավելի շատ քայլեր ձեռնարկեց, քան իր նախորդներն: Այնուհետև ի հայտ եկավ «0 խնդիր հարևանների հետ» արտաքին քաղաքականությունը: Որոշ սահմանափակ հաջողությունները գրանցվեցին հենց այդ գործընթացի շրջանակներում: Հետագայում սկսվեց «Արաբական գարունը»: Սկզբում Թուրքիան իրեն տեսնում էր, որպես բենեֆիցիար, եթե ոչ որպես «Արաբական գարնան» առաջնորդ: Բայց ինչպես հետագայում պարզվեց «Արաբական գարունը» վերածվեց քաղաքացիական պատերազմների, բռնատիրությունների, ինչպես Եգիպտոսի դեպքում էր: Պարզվեց, որ այստեղ էլ Թուրքիան որսալու ոչինչ չուներ: Հետագայում մեծ հույսեր կային Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմի հետ, երբ Թուրքիան լիովին վերանայեց սիրիական քաղաքականությունն, աջակցելով Սիրիայի ընդդիմադիր զինված խմբավորումներին: Սակայն 2015թ.-ին Ռուսաստանը հայտնվեց Սիրիայում և նորից կրկնվեց այն իրավիճակը, երբ Թուրքիան մնաց ձեռնունայն:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ այստեղ: