Հունիսի 3-ին Ադրբեջանի Գոբուստանի բանտում պատիժ կրող «Մուսուլմանական միասնություն» շարժման առաջնորդ Թալեհ Բաղըրզադեն հացադուլ է սկսել։ Բաղըրզադեն, որը «Մուսուլմանական միասնության» մի խումբ անդամների հետ ձերբակալվել է 2015թ.՝ Նարդարան կրոնական ավանում Բաքվի ուժայինների հատուկ գործողության ժամանակ, բողոքում է Ադրբեջանի ոստիկանությունում հավատացյալների նկատմամբ կտտանքների և իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից Ալլահին վիրավորելու դեմ:
Բաղըրզադեի կնոջ՝ Լեյլա Իսմայիլզադեի փոխանցմամբ՝ նրա բողոքը կապված է մայիսի 20-ին Բաքվի ծանր հանցագործությունների դատարանի առջևից 5 հավատացյալի՝ այդ թվում նաև «Մուսուլմանական միասնություն» շարժման անդամներ Իմրան Մամեդլիի, Էլգիզ Մամեդովի և Աղալը Յահյաևի ձերբակալման ընթացքի հետ։ Այդ օրը նրանք դատարանի առջև հետևելիս են եղել շարժման անդամ Ռազի Աբբասովի վճռի ընթերցմանը, որ դատապարտվել է 6 տարվա ազատազրկման։
Ձերբակալությունից ժամեր անց ազատ արձակված ակտիվիստ Մայիլ Քերիմովը պատմել է, որ իրեն կտտանքների են ենթարկել ՆԳՆ կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի գլխավոր վարչությունում։ Նույնաբնույթ հայտարարություն է արել նաև «Մուսուլմանական միասնության» մեկ այլ ակտիվիստ Սուլեյման Ալեքպերովը։ Մասնավորապես, մայիսի 23-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ Ալեքպերովը նշել է, որ ծեծն ու խոշտանգումներն ուղեկցվել են վիրավորանքներով, այդ թվում՝ ուղղված Ալլահին։
Թալեհ Բաղըրզադեի հացադուլին և Ալլահին ուղղված անպարկեշտ արտահայտություններ արած ուժայիններին պատժելու պահանջին միացել են բանտում գտնվող այլ ակտիվիստներ նույնպես։ Մայիսի 13-ին արդեն «Մուսուլմանական միասնության» անդամ Էլչին Գասիմովը հայտարարել է, որ հացադուլ անողների թիվը հասնում է 10-ի, սակայն իշխանություններն անտեսում են ակցիան։ «Մենք չենք խոսում հացադուլավորների և նրանց ընտանիքների մասին, մենք կոչ ենք անում իշխանություններին հարգել Բարձրյալին։ Թող հետաքննություն անցկացնեն և պատժեն մեղավորներին», – ընդգծել է նա։
«Ադրբեջանն Իսրայելի առջև հակաշիայականության պարտավորություն է ստանձնել…»
Ադրբեջանում հավատացյալների նկատմամբ այս ճնշումներն ու Ալլահին ուղղված վիրավորանքը չի վրիպել Իրանի աչքերից: Իսլամական հանրապետությունից արձագանքներ եղել են թե՛ հայտարարությունների, թե՛ բողոքի ակցիաների տեսքով:
Իրանական առաջին արձագանքը եղել է Արևելյան Ատրպատական նահանգից: Թավրիզի մի խումբ հոգևորականներ համատեղ հայտարարություն են տարածել՝ դատապարտելով Ադրբեջանում հավատացյալների ճնշումներն ու կրոնական սրբությունների անարգումը: Այնուհետև համատեղ հայտարարությամբ են հանդես եել նաև Արդաբիլ նահանգի կրոնական սեմինարիաների ուսանողներն ու դասախոսները:
Հայտարարություններին հաջորդել են արդեն բողոքի ակցիաները: Հաջակցություն ադրբեջանցի հավատացյալների՝ նախ ակցիա է անցկացվել Թեհրանի համալսարանում: Այնուհետև Արևմտյան Ատրպատական և Արևելյան Ատրպատական նահանգների մի խումբ ուսանողներ բողոքի ակցիա են անցկացրել Թավրիզում Ադրբեջանի հյուպատոսարանի մոտ: Իսկ հունիսի 15-ին բողոքի ակցիա է անցկացվել Թեհրանում Ադրբեջանի հյուպատոսարանի մոտ:
Ադրբեջանի բանտարկված հավատացյալների հացադուլի թեման ակտիվորեն լուսաբանվել է նաև իրանական ԶԼՄ-ներում: Խնդրի շուրջ մեկնաբանություններ են տվել իրանցի փորձագետները: Թե՛ հոգևորականների հայտարարություններում, և թե՛ փորձագիտական գնահատականներում հատկապես շեշտադրվել է, որ Ադրբեջանում իսլամատյացությունը սաստկացել է այդ երկրում Իսրայելի ազդեցության հետևանքով: «Ցավոք, Ադրբեջանը, կարծես, Ղարաբաղի 2-րդ պատերազմի ժամանակ սիոնիստական ռեժիմի առջև հակաշիայականության պարտավորություն է ստանձնել»,- նկատել է Կովկասի հարցերով իրանցի փորձագետ Ահմադ Քազեմին:
Իրանի «Ուսանողական բասիջ» կազմակերպության հայտարարության մեջ էլ նշվել է. «Իսրայելի համար անվտանգ հենակետի վերածված Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ ենք անում ազատ արձակել կեղծ պատրվակներով և իսլամին հետևելու համար կալանավորված քաղբանտարկյալներին և դադարեցնել երկրում իսլամական շարժումների առաջնորդների նկատմամբ ճնշումները»:
Ադրբեջանի իշխանությունների հակաիսլամական քաղաքականության մեջ իրանցի փորձագետները Իսրայելից բացի նաև թուրքական հետք են տեսել: «2010թ. մենք ականատես ենք լինում, թե ինչպես են Բաքվի իշխանությունները ենթարկվում Թուրքիայի ու սիոնիստական ռեժիմի ցանկություններին: Անկարայի ու Թել Ավիվի քաղաքականությունը ուղղված է նաև Իրանին սահմանակից թալիշաբնակ շրջաններում շիաների թուլացմանը, ինչը սպառնալիք է Իրանի ազգային անվտանգությանը»- համոզմունք է հայտնել միջազգային հարցերով փորձագետ Հիրադ Մոխայերին:
Նկատենք, որ Ադրբեջանի իշխանությունները ավանդաբար վարում են շիա հավատացյալներին ճնշելու քաղաքականություն, որը միշտ արժանացել է Իրանի սուր քննադատությանը: Իրանցի հոգևորականները, քաղաքական գործիչները երկրի իշխանություններին անգամ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները վերանայելու կոչ են արել: Եվ այս օրերին հնչող քննադատությունները ևս մեկ անգամ փաստում են, որ Իրանի ու Ադրբեջանի հարաբերություններում կան անհաղթահարելի խնդիրներ, որոնք ժամանակ առ ժամանակ գլուխ են բարձրացնում:
Հետևեք մեզ տելեգրամում
