44-օրյա պատերազմում Բաքվի հիմնական նպատակը Հայաստանի հարավով միջանցքի ստեղծումն էր, որպեսզի կարողանա Թուրքիային միանալ: Այս կարծիքը հայտնել է Ռուսաստանի և Եվրասիայի հարցերով իրանցի փորձագետ, Ժամանակակից աշխարհի ռազմավարական հետազոտողների ինստիտուտի ղեկավար Շուաիբ Բահմանը՝ «Օրբելի» վերլուծական կենտրոնին տված հարցազրույցում:
Բահմանը գնահատել է ուկրաինական ճգնաժամի ֆոնին Արցախում Ադրբեջանի սադրանքները, առկա պայմաններում Կովկասում հնարավոր զարգացման սցենարները, և դրանց Իրանի հնարավոր արձագանքը:
Ըստ Բահմանի՝ Ադրբեջանը համարում է, որ այն ինչ տեղի է ունեցել երկրորդ պատերազմի ընթացքում, անավարտ է, քանի որ Բաքվի հիմնական նպատակը Հայաստանի հարավով միջանցքի ստեղծումն էր՝ Թուրքիային միանալու համար:
Իրանցի փորձագետի դիտարկմամբ՝ միջանցք ասելով Բաքվի նպատակը միայն հաղորդակցական ուղին չէր. Ադրբեջանն ու Թուրքիան ցանկանում էին Հայաստանի հարավային որոշ հատվածների նկատմամբ վերահսկողություն ունենալ:
«Հաշվի առնելով, որ Բաքվի ու Անկարայի այդ ծրագիրն Իրանի ու Ռուսաստանի հստակ դիրքորոշման պատճառով ձախողվել է, կարելի է ակնկալել, որ Ուկրաինայում Ռուսաստանի զբաղվածությունը և նրա նկատմամբ Արևմուտքի տնտեսական ու քաղաքական ճնշումներն Ադրբեջանին ու Թուրքիային ևս մեկ անգամ բերելու են այն եզրակացությանը, որ Կովկասում ևս պատերազմ բորբոքեն»,-նշել է Բահմանը:
Անդրադառնալով Հարավային Կովկասում նմանատիպ հնարավոր զարգացումների Իրանի արձագանքին՝ Բահմանը հիշեցրել է Իրանի նախազգուշացումները, որ իր հարևան երկրներում միջազգայանորեն ճանաչված սահմանների ցանկացած տեսակի փոփոխությանը շատ խիստ է արձագանքելու:
Ըստ փորձագետի դիտարկման՝ ներկայում իրանցի պաշտոնյաները երկրի հյուսիսային սահմաններին Բաքվի և Անկարայի քաղաքականության էությունն ավելի լավ են ընկալում, քան ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ընթացքում էր:
«Եթե այն ժամանակ իրանցի պաշտոնյաները տարածաշրջանում պատերազմը որպես Ղարաբաղի հարց էին պատկերացնում, ապա այժմ ըմբռնել են, որ Ադրբեջանը, Թուրքիան և Իսրայելը, նրանց հետևում՝ Մեծ Բրիտանիան ու ԱՄՆ-ն ավելի հեռու գնացող ծրագրեր են դիտարկել»,-ընդգծել է Բահմանը:
Խոսելով Ուկրաինական ճգնաժամի, Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև միջնորդի դեր ստանձնելու Թուրքիայի ջանքների մասին՝ Բահմանը նշել է, որ Իրանն Ուկրաինայի պատերազմը Մոսկվայի և Կիևի միջև պայքար չի դիտարկում, այլ հավատացած է, որ հիմնական դիմակայությունը Ռուսաստանի և Արևմուտքի, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի միջև է:
Թուրքիայի ակտիվության վերաբերյալ Բահմանը նշել է, որ Թուրքիան և՛ աշխարհագրական առումով ավելի մոտ է Ուկրաինային, և՛ Սև ծովում աշխարհաքաղաքական հատուկ շահեր ունի: Նա ուշադրություն է հրավիրել նաև Թուրքիայի ու Ուկրաինայի տնտեսական հարաբերությունների մակարդակի վրա: Նա նաև ընդգծել է, որ Թուրքիան նաև վերջին տարիներին ջանացել է էթնիկական հարցերի միջոցով (ինչպիսին է Ղրիմի թաթարների հարցը) ուկրաինական ճգնաժամում դերակատարում ունենալու համար նոր լծակներ ստեղծել:
Հետևեք մեզ տելեգրամում
