Գորիս-Ստեփանակերտ ավտոճանապարհի/Լաչինի միջանցքի արգելափակման ադրբեջանական սադրանքի հետ կապված Իրանի դիրքորոշումը խիստ կաշկանդված է։ Նման տեսակետ է հայտնել տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը՝ Region Monitor-ի հետ զրույցում:
«Առայժմ Իրանից հնչած պաշտոնական արձագանքը միայն ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Նասեր Քանանիի մակարդակով է։ Իսկ մոտեցման շեշտադրումները 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի հրադադարի վերաբերյալ եռակողմ հայտարարության դրույթների լիարժեք իրականացման, հումանիտար խնդիրների լուծման անհրաժեշտության և կողմերի միջև խաղաղ երկխոսության կոչի շրջանակում է»,- հավելել է փորձագետը:
Պետրոսյանի խոսքով՝ Իրանի նման «թույլ» մոտեցման պատճառը արցախյան հիմնախնդրի հետ կապված Թեհրանի պաշտոնական դիրքորոշումն է և Արցախի տարածքում ձևավորված նոր իրողությունները։
Փորձագետը շեշտել է, որ անկախ Իրանի իրական շահերի բնույթից՝ Թեհրանի կողմից մշտապես առաջ մղված՝ «տարածաշրջանային երկրների տարածքային ամբողջականության սկզբունքի» պահպանման տեսանկյունից՝ Արցախը մշտապես դիտարկվել է որպես Ադրբեջանի մաս։ Պետրոսյանի կարծիքով՝ Իրանի համար ամենաշահեկանն Արցախի ինքնավար կարգավիճակն է, քանի որ այդ դեպքում շատ ավելի մեծ է Թեհրանի առանձին ազդեցության տարածման հնարավորությունը նաև այս շրջանում։
«Իրանական կողմին կաշկանդող մյուս հանագամանքը Արցախի՝ ռուս խաղաղապահ առաքելության գոտի հանդիսանալու հանգամանքն է։ Այսինքն՝ հատկապես Իրան-Ռուսաստան հարաբերությունների նման զգայուն շրջափուլում Թեհրանի կողմից նպատակահարմար չէ հասցեական արձագանք հնչեցնել մի խնդրի վերաբերյալ, որը շոշափում է Մոսկվայի դերակատարման թերացումները»,- շարունակել է Պետրոսյանը:
Փորձագետն ընդգծել է, որ իրանական նման դիրքորոշումը հնչեցվում է այն պարագայում, երբ ամենաբարձր մակարդակով մշտապես ընդգծվել է տարածաշրջանում «փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանության» սկզբունքի կարևորությունը, որն էլ, ըստ էության խախտվում է Արցախի շուրջ ստեղծված մերօրյա ճգնաժամի պատճառով։
«Չի բացառվում, որ պաշտոնական Թեհրանի դիրքորոշման որոշակի դինամիկա արձանագրվի հատկապես այն պարագայում, եթե ադրբեջանական կողմն սկսի առավել բացահայտ կերպով հավասարության նշան դնել Լաչինի միջանցքի և թյուրքական «Զանգեզուրի միջանցք» նախագծով նախատեսվող կապուղիների իրավական ռեժիմի միջև»,- եզրափակել է Պետրոսյանը: